Podstawą każdej organizacji prowadzącej działalność gospodarczą niezależnie od jej branży, wielkości czy też samego profilu działalności, jest jej kultura. To właśnie kultura organizacji może stanowić czynnik niezwykle istotny w perspektywie długotrwałego rozwoju firmy na współczesnym rynku. Czym tak naprawdę jest model kultury organizacyjnej? W jakim stopniu wpływa na efektywność danego przedsiębiorstwa?
Czym jest kultura organizacji?
Kulturę organizacji w najprostszy sposób można określić jako zbiór pewnych wartości, idei, norm wspólnych dla grupy osób pracujących w jednym przedsiębiorstwie. Zestaw tych wartości zawiera w sobie hierarchię wartości, wynagrodzenie, rozwój kariery, lojalność i władzę, współuczestnictwo, wzajemne komunikowanie się. Kultura organizacji to wszelkie pojęcia, wartości, normy i przekonania, które są w firmie akceptowane i przestrzegane przez wszystkich lub przez większość.
Kultura to trwała i nie zmieniająca się szybko cecha obrazująca sposób działania danego przedsiębiorstwa. Kultura stanowi ukryty, niedostrzegalny aspekt organizacji.
Jakie znaczenie ma wypracowany model kultury organizacji ?
Kultura organizacji jest wciąż przez wielu menedżerów niedocenianym czynnikiem determinującym funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Organizacja, świadomie kształtując swoją kulturę, ma szansę zwiększyć swoje szanse w rywalizacji z konkurencją, wpłynąć na satysfakcję pracowników, czy poprawić jakość oferowanych produktów. Jednakże, poznanie modelu kultury swojej organizacji w istotny sposób może przyczynić się do funkcjonowania i rozwoju firmy w odniesieniu do różnych aspektów.
Diagnoza kultury organizacji niejednokrotnie jest odpowiedzią na nurtujące pytania kadry zarządzającej:
- W jaki sposób zwiększyć efektywność członków organizacji, w tym wydajność całego przedsiębiorstwa?
- Jak zwiększyć poziom satysfakcji i zaangażowania pracowników?
- Jak kształtować strategię planowania i realizacji zadań?
- Jak przeprowadzić efektywną rekrutację i selekcję nowych pracowników? Czy będą oni zaakceptowani przez innych członków organizacji tworząc zgrany zespół osiągający sukcesy?
- W jaki sposób wprowadzać znaczące zmiany strukturalne, organizacyjne w firmie? W jakim stopniu możemy się spodziewać oporu pracowników w trakcie wprowadzania zmian organizacyjnych?
- Jak zwiększyć swoja efektywność na rynku pracy?
- Jaki obrać kierunek strategii marketingowej firmy?
- W jaki sposób zyskać przewagę konkurencyjna?
Reasumując, poznanie kultury organizacji staje się niezwykle pożytecznym narzędziem kadry zarządzającej, która poprzez politykę personalną posiada możliwość wywierania wpływu na członków organizacji w taki sposób, aby osiągnięte zostały cele prowadzonych strategii rozwojowych firmy. Poprzez diagnozę kultury organizacji można uzyskać jasne wskazówki rozwojowe, pomagające kształtować organizację w pożądanym kierunku.
W jaki sposób zbadać model kultury organizacyjnej panującej w naszej firmie?
Badanie kultury organizacji, jaki panuje wewnątrz przedsiębiorstwa stanowi złożony proces badawczy. Specyfika kultury organizacji każdej firmy w dużym stopniu zależy od profilu działalności, jego wielkości, celów, strategii. W związku z tym powstało wiele metod diagnozy kultury organizacji. Wybór metody badawczej przede wszystkim zależy od postawionego problemu i celu badań. Wśród stosowanych metod badawczych wykorzystuje się zarówno metody ilościowe jak i jakościowe.
Metody ilościowe – służące przede wszystkim do uzyskania obrazu kultury w danym momencie, są niezbędne do wskazania wymiaru lub parametrów kultury. Wybór metod ilościowych, ukierunkowany jest na liczbowy opis i wyjaśnienie rzeczywistości. Pomiar realizowany jest przy zastosowaniu przede wszystkim technik takich jak:
- PAPI
- CATI
- CAWI
Nierzadko w ramach metod ilościowych wykorzystywany jest model konkurujących wartości oparty na kwestionariusz ankiety OCAI, po zastosowaniu którego możliwe jest przyporządkowanie kultury badanej organizacji do jednego z czterech głównych typów kultury:
- hierarchii
- rynku
- adhokracji
- klanu
Narzędziem badawczym w ramach tej metody jest specjalnie przygotowany kwestionariusz ankiety, zawierający sześć pytań w zakresie głównych aspektów funkcjonowania danej organizacji.
Metody jakościowe – skupiające się na szczegółowym określeniu panującej w danych przedsiębiorstwie kultury organizacyjnej. Zastosowanie metod jakościowych nabiera szczególnego znaczenia w zakresie ustalenia kierunku zmian kultury organizacyjnej, w celu zbliżenia się do modelu najbardziej pożądanego. Wykorzystywane metody jakościowe w badaniu kultury organizacji:
- indywidualne wywiady
- wywiady grupowe
- obserwacja, w tym obserwacja uczestnicząca
Bez względu na przyjętą metodologię badań kultury organizacji, najistotniejszą kwestią jest wykorzystanie zdobytych informacji w procesie zarządzania. To właśnie wykorzystanie panującej kultury organizacyjnej w firmie, jak i jej świadome kształtowanie daje możliwości długotrwałego rozwoju firmy.
(FAQ)
Kultura organizacji to zbiór wartości, norm, przekonań i zachowań, które są współdzielone przez pracowników i wpływają na sposób działania, komunikację i relacje wewnątrz firmy.
Badanie kultury organizacji pozwala lepiej zrozumieć jej charakterystykę, identyfikować mocne strony i obszary do poprawy, a także wpływać na kształtowanie pozytywnego środowiska pracy, zaangażowanie pracowników i efektywność organizacji.
Wyniki mogą posłużyć jako podstawa do opracowania strategii rozwoju organizacji, planowania działań szkoleniowych, wprowadzenia zmian w strukturze lub procesach, a także do budowania pozytywnego wizerunku marki pracodawcy.












